Schroefpalen milieuvriendelijk(er) alternatief voor betonfunderingen

Laat ons open kaart spelen: geen enkele funderingstechniek is CO2-neutraal. Ook schroefpalen niet. Toch heeft het milieu veel te winnen bij een bouwsector die wat minder verslingerd is aan beton. Om beton te maken heb je namelijk cement nodig. De productie daarvan zorgt voor een enorme ecologische voetafdruk. Alleen al daarom verdienen alternatieven als schroefpalen een eerlijke kans. Nog meer als je weet welke andere voordelen schroefpalen in de weegschaal kunnen leggen.

Klimaat kreunt onder gewicht van beton

Funderingen zijn één voorbeeld, maar over het algemeen grijpt de bouwsector voor tal van toepassingen al te makkelijk terug naar beton. Dat blijkt ook uit de cijfers. Met een jaarlijkse productie van zo’n 9 miljard ton pronkt beton helemaal bovenaan de lijst van meest gebruikte bouwmaterialen op onze planeet. Helaas. Want het klimaat – en bij uitbreiding het milieu – kreunt daaronder. Om drie redenen. Cement vormt een cruciaal bestanddeel van beton. Bij de productie daarvan wordt kalksteen gesplitst. Daarbij komt echter enorm veel CO2 vrij. Zó veel zelfs dat naar schatting 5% van de wereldwijde CO2-uitstoot op conto komt van de cementindustrie. Een eerste groot probleem. Daarnaast levert beton als steenachtig materiaal een immense bijdrage aan de totale afvalstroom. Sommige bronnen spreken binnen dat segment over 60%. In België komt daar als derde bezwarend element de verharding van de bodem bij, die bij ons zo’n proporties aanneemt dat het grondwaterpeil voortdurend alarmerend laag staat en het gevaar op overstromingen sterk toeneemt.

Schroefpalen veel minder milieubelastend

Samengevat worstelt beton op vlak van duurzaamheid met de volgende aandachtspunten:

• De productie van cement zorgt voor immens veel CO2-uitstoot.
• Beton heeft een grote bijdrage in de afvalstroom.
• De waterdoorlaatbaarheid komt in het gedrang.

Op elk van die drie punten doen schroefpalen het beter.

1. Gerecycleerd constructiestaal

Schroefpalen worden gemaakt uit constructiestaal gesmolten in hoogovens. Het klopt: ook hoogovens zijn niet bepaald CO2-arm. Maar in tegenstelling tot beton kan staal in hoge mate gerecycleerd worden. Ongeveer 75% van de legering waaruit schroefpalen bestaan, komt van schroot van afgedankte auto’s en andere bronnen. In die zin is de productie van schroefpalen toch een pak ecologischer dan die van beton.

2. Volledig herbruikbaar

Schroefpalen worden vaak toegepast in tijdelijke bouwtoepassingen zoals containerunits, om de simpele redenen dat ze makkelijk weer uit de grond te halen zijn voor een ander project. Je kan ze met andere woorden gewoon opnieuw gebruiken. Schroefpalen zullen de afvalberg dus niet verhogen. Temeer omdat ze ook heel lang meegaan. Bij een ongeremde zuurstoftoevoer – lees: in de open lucht – moet je met de kwaliteit van staal waaruit schroefpalen zijn gemaakt, rekening houden met een verlies in wanddikte van circa 1,2 mm per 50 jaar. In de grond verloopt dat corrosieproces nog veel trager. De leverancier van schroefpalen met wie Soiltek samenwerkt, geeft niet voor niets 100 jaar garantie op zijn professionele palen!

3. De bodem blijft intact

Afhankelijk van de te dragen lasten en de kwaliteit van de grond worden een bepaald aantal palen tot op een zekere diepte hetzij hydraulisch hetzij elektrisch in de grond geschroefd. Onmiddellijk rondom de palen zal je zien dat de grond heel lichtjes is opgeperst. Voor het overige blijft de bodem volledig intact. Dat betekent ook dat er aan de waterdoorlaatbaarheid van de bodem vrijwel niets verandert. Opnieuw een groot verschil met betonfunderingen, die wel degelijk sporen nalaten en bijdragen aan de bodemverharding.

Conclusie

Beton heeft door de jaren heen zijn deugdelijkheid bewezen. Bovendien zijn alternatieven zoals schroefpalen niet voor elke toepassing even geschikt. Dat hangt voor een groot stuk van de bodemsamenstelling af. Anderzijds valt het gebruik van beton maar moeilijk te rijmen met de huidige trend naar duurzaam bouwen, gezien het grote aandeel van het materiaal in de wereldwijde uitstoot van CO2.